Những lưu ý quan trọng khi người có visa lao động làm thêm công việc phụ tại Nhật

Việc làm thêm công việc phụ (副業) ngày càng phổ biến tại Nhật, đặc biệt với những người có visa lao động. Tuy nhiên, để đảm bảo hợp pháp và tránh rắc rối, người lao động cần lưu ý một số điểm dưới đây.

1. Tiêu chí liên quan đến quy định của công ty

Kiểm tra Quy chế lao động (就業規則):
Luật pháp Nhật không cấm nhân viên chính thức làm thêm công việc phụ, nhưng công ty có thể có quy định riêng về cấm làm thêm (副業禁止). Nếu vi phạm, người lao động có thể bị nhắc nhở, giảm lương, đình chỉ công tác, giáng chức hoặc thậm chí bị sa thải.
Kiểm tra công ty dự kiến làm thêm:
Nếu công ty hiện tại cho phép làm thêm nhưng công ty nơi bạn muốn làm việc phụ không chấp nhận, bạn cũng không thể thực hiện song song hai công việc.
Cẩn trọng khi lựa chọn công việc phụ:
Ngay cả khi công ty cho phép, cần tránh:
- Làm cho đối thủ cạnh tranh trực tiếp của công ty chính
- Công việc có khả năng gây tổn hại uy tín hoặc lợi ích công ty chính
- Công việc phụ ảnh hưởng đến công việc chính

2. Tiêu chí liên quan đến tư cách lưu trú

Trường hợp không cần xin giấy phép hoạt động ngoài tư cách lưu trú (資格外活動許可):
Nếu công việc phụ thuộc cùng lĩnh vực với tư cách lưu trú chính, bạn không cần xin phép.
Ví dụ: Kiến trúc sư nhận thiết kế bản vẽ, biên dịch viên nhận dịch tài liệu.
Trường hợp cần xin giấy phép hoạt động ngoài tư cách lưu trú:
Nếu công việc phụ khác lĩnh vực so với tư cách lưu trú, phải xin phép.
Ví dụ: Kỹ sư xây dựng nhận dạy tiếng Việt cho người Nhật, hoặc visa gia đình muốn mở shop online nhỏ.
Điều kiện để xin giấy phép:
- Không làm ảnh hưởng công việc chính
- Không phải lao động đơn giản (単純労働), ví dụ: làm combini, quán ăn, xưởng cơm hộp…
Thời gian và chi phí:
- Miễn phí
- Thời gian xét duyệt: từ 2 tuần đến 2 tháng
- Giấy phép có hiệu lực đến khi visa lao động hết hạn
- Lưu ý: Không được bắt đầu công việc trước khi nhận giấy phép, nếu không sẽ bị coi là lao động trái phép (不法就労)

3. Thủ tục thuế liên quan

3.1 Kê khai thuế (確定申告)

Cần kê khai nếu thu nhập từ công việc phụ > 20 man/năm
Nếu thu nhập < 20 man/năm, không bắt buộc, nhưng vẫn phải kê khai nếu muốn giảm trừ chi phí y tế (医療費控除)

3.2 Điều chỉnh thuế cuối năm (年末調整)

Nếu làm việc ở 2 công ty, sẽ nhận hồ sơ từ cả 2
Thường thực hiện ở công ty có thu nhập chính cao hơn

4. Biện pháp tránh lộ việc làm thêm

Hạn chế chia sẻ: Không nói với cấp trên, hạn chế kể với đồng nghiệp
Chọn công việc ít tiếp xúc người khác: Tránh lễ tân, bán hàng…
Lưu ý thuế Thị dân (住民税): Chọn phương thức 普通徴収 (trực tiếp nộp thuế cho thu nhập ngoài lương) để tránh bị phát hiện qua khấu trừ lương

5. Các lưu ý khác khi làm việc phụ

Quản lý thời gian: Không để công việc phụ ảnh hưởng công việc chính
Sức khỏe: Đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ để tránh ảnh hưởng sức khỏe và năng suất
Quản lý dữ liệu: Tuyệt đối không để rò rỉ thông tin giữa hai công việc, kể cả những dữ liệu “không quan trọng”

FSO Translation – Dịch thuật tiếng Nhật tại Nhật. Dịch các loại bằng cấp, giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai sinh, giấy tờ thai sản, giấy tờ miễn giảm thuế,… Giá từ ¥1,000~. Facebook Liên hệ ngay